Ballina whiskey Ierse single malt met schotse ambitie

Een Ierse distilleerderij aan de oevers van de Moy die mikt op single malt liefhebbers. Ballina whiskey

Op een regenachtige donderdag in maart stond ik in een Ierse pub in Westport, County Mayo. Achter de bar stond een rij bekende namen: Redbreast, Teeling, Green Spot. Maar iets viel op. Helemaal rechts, bijna verscholen achter de gin, stond een fles die ik niet kende. “Dat is van Ballina,” zei de barman. “Nieuw, uit de buurt. Je moet ’m eens proberen.” En dat deed ik. Wat volgde, was een ontdekkingstocht naar een distilleerderij die niet alleen nieuw is, maar ook ambitieus – en misschien wel een interessante toevoeging is voor liefhebbers van Schotse single malts.

De terugkeer van distillatie in Mayo

Ballina, een stadje in het westen van Ierland, is vooral bekend om zijn visserij, zijn schilderachtige ligging aan de River Moy – en tot voor kort niet bepaald om whisky. Toch opende daar onlangs een nieuwe distilleerderij, geleid door gepassioneerde vakmensen die teruggrijpen op traditionele methoden, maar met een moderne visie.

Na decennia zonder noemenswaardige productie in deze regio, luidt Ballina Whiskey een heropleving in van het Ierse ambacht. Met twee eerste releases – beide single malts – zet de distilleerderij meteen een serieuze toon. Geen lichte blends voor toeristen, maar karaktervolle expressies die mikken op het hogere segment.

Ierse single malt: broertje of concurrent?

Wie bekend is met de rijke wereld van Schotse single malts, weet dat Ierse whisky vaak een ander profiel heeft. Zachter, lichter, vaak drievoudig gedistilleerd. Toch is dat beeld aan het verschuiven. Ballina bewijst dat ook Ierland complexe, gelaagde single malts kan produceren, met duidelijke vatinvloeden, kruidige diepgang en – jawel – zelfs een vleugje rook, afhankelijk van de botteling.

Wat direct opvalt aan Ballina’s eerste uitgaven is het gebruik van first-fill bourbon casks en oloroso sherryvaten. Een klassieke combinatie die ook in Schotland geliefd is, bijvoorbeeld bij GlenDronach of Balvenie. Toch is het eindresultaat anders. Ronder, met tonen van gestoofd fruit, honing en wat amandel, maar met een verrassend lange afdronk. De tweede botteling – een limited edition in cask strength – laat een robuuster karakter zien. Minder vriendelijk, meer spanning. En juist dat maakt het interessant.

Traditionele methoden, moderne visie

Wat Ballina onderscheidt, is niet zozeer innovatie omwille van innovatie, maar vakmanschap. De distilleerderij werkt met lokaal gerst, gebruikt traditionele copper pot stills, en laat de whisky rijpen aan de westkust – waar de vochtige zeelucht zonder twijfel invloed heeft op het rijpingsproces. De temperatuurverschillen zijn er subtieler dan op Islay, maar het effect op de vaten is onmiskenbaar.

Een bijkomend voordeel: door te bottelen op minimaal 46% alcohol, zonder chill-filtratie, blijven aroma’s en mondgevoel behouden. Een aanpak die we kennen van distilleerderijen als Benromach of Springbank, en die Ballina in dit opzicht een volwassen indruk geeft.

Persoonlijke impressie: tussen verwachting en verrassing

Tijdens een tweede proeverij, thuis aan de keukentafel, schonk ik beide expressies in een Glencairn-glas. De standaardbotteling bleek vriendelijker dan ik me herinnerde – met zachte tonen van peer, vanille en een vleugje kruiden. Perfect voor wie normaal Glenlivet of Auchentoshan drinkt. De cask strength editie was daarentegen een ander beest. Eerst wat gesloten, maar na een paar druppels water kwam er een explosie van noten, rozijnen, donker hout en een hint van leer vrij. Intrigerend. Iets om langer op te kauwen.

Wat kunnen we hier als single malt liefhebber mee?

Voor de purist die zweert bij Islay-rook of Highland-kracht kan Ballina misschien als ‘te Iers’ aanvoelen. Maar wie zijn horizon wil verbreden, ontdekt hier een nieuwe speler die serieus genomen wil worden. De distilleerderij laat zien dat Ierse single malt niet alleen een eigen profiel heeft, maar ook aansluiting zoekt bij de complexiteit en diepgang waar Schotse whisky groot mee is geworden.

De timing is bovendien interessant. Terwijl de Schotse markt verzadigd raakt met no age statement releases en limited editions met bijbehorende prijskaartjes, biedt Ballina een frisse start. Transparant, goed gemaakt, en met een prijs-kwaliteitverhouding die nog niet ontspoord is.

Tot slot: de toekomst van Ballina

Of Ballina Whiskey zich zal meten met de grootheden uit Speyside of Islay? Dat is voorlopig te vroeg om te zeggen. Maar dat ze ambitie hebben, staat vast. De eerste releases smaken naar meer – zowel letterlijk als figuurlijk. Als ze deze koers aanhouden, zou Ballina wel eens een vaste plek kunnen veroveren op de plank van de nieuwsgierige single malt liefhebber.

Geschreven door een gepassioneerd whiskyliefhebber met jarenlange ervaring in proeverijen, distilleerderijbezoeken en Schotse single malts.

1. Een Ierse distilleerderij aan de oevers van de Moy die mikt op single malt liefhebbers. Ballina whiskey
2. De terugkeer van distillatie in Mayo
3. Ierse single malt: broertje of concurrent?
4. Traditionele methoden, moderne visie
5. Persoonlijke impressie: tussen verwachting en verrassing
6. Wat kunnen we hier als single malt liefhebber mee?
7. Tot slot: de toekomst van Ballina