De opmars van flavoured whiskey: vloek of zegen?

Een wereld vol smaak of afleiding?

Als je ooit in alle rust een cask strength Islay single malt hebt geproefd, weet je dat whisky draait om tijd, traditie en karakter. Het is een drank die je niet wegslurpt, maar verkent. Toch zie je tegenwoordig steeds vaker flessen opduiken met opvallende etiketten en smaken als honing, appel, kaneel of zelfs zwarte bes. De trend van flavoured whiskey is niet meer weg te denken.

Wat moeten we hiervan vinden als liefhebbers van echte whisky? Is dit een bedreiging voor het ambacht, of juist een kans om meer mensen te laten kennismaken met whisky in bredere zin?

Wat is flavoured whiskey eigenlijk?

Een flavoured whiskey is een drank op basis van whiskey waarin extra smaken zijn toegevoegd. Denk aan kruiden, fruitextracten of siropen. Vaak is het alcoholpercentage lager dan bij echte whisky – meestal rond de 35 procent – en voldoet het niet aan de officiële definitie van whisky binnen de EU. Daarvoor moet een whisky minstens drie jaar rijpen in eikenhouten vaten, gemaakt zijn van graan, en minstens 40 procent alcohol bevatten.

Deze gearomatiseerde varianten vallen dan ook formeel onder de categorie whiskey likeuren. Toch worden ze in de markt gezet als een toegankelijker broertje van de klassieke bourbon of single malt. En met succes.

Waarom is deze trend zo populair?

De groei van flavoured whiskey is grotendeels te danken aan slimme marketing en veranderende drinkgewoonten. Grote Amerikaanse merken zoals Jack Daniel’s en Jim Beam richten zich op jonge volwassenen, met flessen die er modern uitzien en smaken die minder complex zijn. Het idee: whiskey hoeft niet stoer of ingewikkeld te zijn, maar mag ook gewoon lekker zijn.

In de Verenigde Staten groeide deze categorie de afgelopen jaren met tientallen procenten. Ook in Europese supermarkten zie je de flessen steeds prominenter in het schap staan. De verpakking spreekt aan, de prijs is relatief laag, en de smaak sluit aan bij een publiek dat normaal eerder naar likeur of mixdrankjes grijpt.

Mijn ervaring met een glas ‘geflavourde’ whiskey

Tijdens een proeverij met vrienden stond er ineens een fles met kaneel en appel op tafel. Nieuwsgierig schonken we een beetje in. De geur deed denken aan snoep, en de smaak was ronduit zoet. Nauwelijks bitterheid, geen rook of diepgang, en een korte, scherpe afdronk.

Voor de liefhebbers aan tafel was het geen verrassing dat dit niet in de buurt kwam van een goed gerijpte Highland of een stevige Islay. Maar het bracht wél een gesprek op gang over toegankelijkheid. Want voor wie whisky te heftig vindt, kan zo’n zachte variant een opstapje zijn. En dat is niet per se iets slechts.

Wat maakt een echte whisky bijzonder?

Whisky ontstaat niet in een laboratorium. Het is een product van vakmanschap, terroir en tijd. De smaak wordt gevormd door het gebruikte graan, de distillatiemethode, het vat waarin het rijpt, en de duur van die rijping. Een single malt uit Speyside die twaalf jaar op een sherryvat heeft gelegen, is onvergelijkbaar met een snelle blend met toevoegingen.

Elke dram heeft zijn eigen karakter. Soms proef je vanille of honing, dan weer rook, citrus of zelfs leer. Die gelaagdheid is wat whisky zo fascinerend maakt. Een goede whisky ontwikkelt zich in je glas, verandert bij elke slok, en laat een lange, complexe afdronk achter. Dat is iets wat geen toegevoegde smaak kan nabootsen.

Gaat deze trend ten koste van kwaliteit?

Dat hoeft niet. Flavoured whiskey bedient een ander segment van de markt. Het richt zich op mensen die whisky normaal vermijden, of die juist houden van zoete dranken. Het is pas een probleem als het aanbod van echte, ambachtelijke whisky kleiner wordt om plaats te maken voor deze varianten.

Gelukkig zien we dat veel distilleerderijen juist investeren in kwaliteit. Denk aan non chill filtered bottelingen, hogere alcoholpercentages (zoals cask strength) en experimenten met bijzondere vaten. De populariteit van flavoured whiskey lijkt die beweging niet te remmen, maar eerder te verrijken.

Moet de whiskyliefhebber zich zorgen maken?

Niet echt. Maar het is wél belangrijk om het verschil te blijven benoemen. Wie denkt dat een fles honey whiskey representatief is voor het genre, krijgt een verkeerd beeld van wat whisky kan zijn. Daarom is educatie zo belangrijk.

Organiseer proeverijen. Leg het verschil uit tussen een geturfde Islay en een zachte Speyside. Laat mensen ruiken, proeven en vergelijken. Pas dan begrijpen ze wat whisky werkelijk bijzonder maakt.

Flavoured whiskey kan dan een opstap zijn – geen eindstation.

Een kwestie van smaak én verwachting

Smaak is persoonlijk. Sommige mensen zweren bij turfrook, anderen bij een zachte, fruitige dram. Flavoured whiskey past in die veelkleurigheid, zolang we het niet verwarren met het origineel. Een likeur op basis van bourbon is geen GlenDronach 18. En dat hoeft ook niet.

Voor producenten betekent dit: wees transparant. Zet duidelijk op het etiket wat het is, en wat niet. Voor liefhebbers: blijf nieuwsgierig, maar ook kritisch.

De markt spreekt

Er is ruimte voor beide werelden. Aan de ene kant groeit de vraag naar toegankelijke, zoete varianten. Aan de andere kant neemt de waardering voor echte single malts, bottelingen op vatsterkte en unieke vatafwijkingen alleen maar toe. Wie beide begrijpt, kiest bewust. En dat is precies wat whisky zo boeiend maakt.

Conclusie: een kwestie van balans

De opkomst van flavoured whiskey is geen vloek, maar ook geen zegen. Het is een ontwikkeling die kansen biedt, maar ook verwarring kan veroorzaken. Voor de beginnende drinker kan het een toegankelijke kennismaking zijn. Voor de gevorderde liefhebber een reden om het gesprek aan te gaan over wat whisky werkelijk is.

Zolang we het ambacht blijven koesteren, is er niets mis met een vleugje variatie.

Geschreven door een gepassioneerd whiskyliefhebber met jarenlange ervaring in proeverijen, distilleerderijbezoeken en Schotse single malts.