Italië staat wereldwijd bekend om zijn wijnen, grappa en culinaire finesse – maar wat velen nog niet weten, is dat dit land ook een opkomende speler is in de wereld van single malt whisky. En niet zomaar een speler: Italiaanse distilleerderijen combineren traditionele Schotse technieken met hun eigen terroir, klimaat én een diepe passie voor vatrijping in wijn- en druivenvaten. In dit artikel duiken we diep in de verborgen parels van de Italiaanse whiskywereld, met bijzondere aandacht voor distilleerderijen die zich nestelen in de majestueuze Dolomieten.
Italiaanse whisky: een jong maar ambitieus verhaal
Hoewel Italië pas sinds het begin van de 21e eeuw serieus whisky produceert, is de kwaliteit en creativiteit waarmee de distilleerderijen werken opvallend hoog. Wat Italiaanse whisky uniek maakt?
- Experimentele vatrijping (Marsala-, Amarone-, Brunello-vaten)
- Hooggelegen distilleerderijen met alpien klimaat
- Familiebedrijven met passie voor vakmanschap
- Lokale granen en zuiver bergwater
Hieronder nemen we je mee langs de belangrijkste namen in deze jonge maar veelbelovende whiskytraditie.
PUNI Distillery – Zuid-Tirol: pionier in de Dolomieten
Locatie: Glurns, Zuid-Tirol
Opgericht: 2010
Eigenaren: Familie Ebensperger
Bekend van: Puni Alba, Puni Gold, Puni Sole
Website: puni.com
De bekendste en eerste echte Italiaanse whisky-distilleerderij is zonder twijfel PUNI, genoemd naar de gelijknamige rivier in Zuid-Tirol. Gevestigd in het middeleeuwse stadje Glurns, omringd door de Dolomieten, combineert PUNI traditionele Schotse methoden met een opvallend modern design: het gebouw is een architectonisch hoogstandje van rode baksteen met een kubusvormig design.
PUNI gebruikt rogge, tarwe en gerst, en laat zijn whisky rijpen in unieke combinaties van bourbon-, wijn- én sherryvaten. De “Puni Alba” bijvoorbeeld rijpt op Marsala- en Pinot Nero-vaten, wat een subtiel zoete en fruitige toets oplevert, uniek in de whiskywereld.
Waarom bijzonder?
- Eerste Italiaanse single malt
- Marsala-vaten uit Sicilië
- Koel alpenklimaat = langzame rijping = verfijnde smaak
Villa de Varda – Mezzolombardo, Trentino: van grappa tot grain whisky
Locatie: Mezzolombardo, Trentino
Opgericht: 1867 (whisky sinds 2012)
Eigenaren: Familie Dolzan
Bekend van: Varda Whisky Italian Malt
Website: villadevarda.com
Villa de Varda is een eeuwenoud familiebedrijf dat zich vooral richtte op grappa, maar sinds 2012 ook schittert met ambachtelijke whisky. De distilleerderij ligt in de Adige-vallei, omringd door wijngaarden en alpenweiden.
Wat deze whisky’s uniek maakt, is de rijping op Amarone-, Teroldego- en Chardonnay-vaten, afkomstig uit eigen wijngaarden. Het resultaat? Rijke, fruitige tonen met een wijnachtige ondertoon die je zelden proeft in Schotse whisky.
Waarom bijzonder?
- Dubbele distillatie in koperen ketels
- Volledige keten in eigen beheer: van graan tot fles
- Uniek wijnklimaat in de Dolomieten
Nannoni Grappe – Paganico, Toscane: vrouwelijk vakmanschap
Locatie: Paganico, Toscane
Opgericht: 1973 (whisky sinds 2015)
Eigenaresse: Gioia Luisa Nannoni
Bekend van: Nannoni Single Malt
Website: nannoni.it
Hoewel Toscane buiten de Dolomieten ligt, verdient Distilleria Nannoni een eervolle vermelding. Gioia Luisa Nannoni was de eerste vrouwelijke meester-distillateur van Italië en bouwde haar reputatie op met hoogwaardige grappa. Sinds 2015 produceert ze ook single malt whisky – volledig ambachtelijk en in beperkte oplage.
Wat Nannoni’s whisky kenmerkt is het gebruik van kastanjehouten vaten, iets wat zelden voorkomt in de whiskywereld. De smaak krijgt hierdoor een nootachtig en licht kruidig karakter.
Waarom bijzonder?
- Eerste vrouwelijke master distiller in Italië
- Kastanjevaten voor unieke tanninestructuur
- Kleinschalig en ambachtelijk
Pisoni Distilleria – Valle dei Laghi, Trentino
Locatie: Pergolese, Trentino
Opgericht: 1852 (whisky sinds 2019)
Eigenaren: Familie Pisoni
Bekend van: Pisoni Single Malt Riserva
Website: distilleriapisoni.it
De Pisoni-distilleerderij is een ander familiebedrijf met een rijke geschiedenis in de productie van grappa en likeuren. Hun whiskyproductie begon pas recent, maar hun inzet voor kwaliteit is direct voelbaar. Hun single malt whisky rijpt op oude Teroldego Rotaliano- en Rebo-vaten, afkomstig uit hun eigen wijngaarden in de Valle dei Laghi.
Waarom bijzonder?
- Familiebedrijf sinds 1852
- Alpine terroir en unieke druivensoorten
- Whisky in zeer beperkte oplage
Beccaris Distillery – Costigliole d’Asti, Piemonte
Locatie: Costigliole d’Asti, Piemonte
Opgericht: 1951
Eigenaren: Familie Beccaris
Bekend van: Beccaris Single Malt
Website: distilleriebeccaris.it
De Beccaris-distilleerderij is vooral bekend vanwege zijn likeuren en grappa, maar experimenteert sinds kort met whisky. De rijping gebeurt op oude Barolo- en Moscato-vaten, die de whisky een rijk boeket van bloemen, rozijnen en tannines geven.
Waarom bijzonder?
- Eerste Italiaanse whisky op Barolo-vaten
- Ligging in een van de meest gerenommeerde wijnregio’s van Italië
- Microproductie: geen massaproductie, puur vakwerk
Waarom druiven- en wijnvaten het verschil maken
Wat Italiaanse whisky écht onderscheidt van Schotse of Ierse varianten is het creatieve gebruik van druivengerelateerde vaten:
- Marsala (Sicilië): geeft tonen van gedroogd fruit en kruiden
- Amarone (Veneto): krachtige, zoete body met diepgang
- Barolo (Piemonte): aardse, tanninerijke structuur
- Moscato (Piemonte): bloemig en lichtzoet
- Brunello (Toscane): elegant, complex, vol rood fruit
Deze vattypes geven de Italiaanse whisky een unieke gelaagdheid, zonder dat het overheerst. De combinatie van alpiene frisheid, wijncultuur en vakmanschap zorgt voor een compleet nieuw whiskyprofiel dat je nergens anders proeft.
Conclusie: ontdek de Italiaanse ziel in elke slok
De Italiaanse whiskywereld staat nog in de kinderschoenen, maar loopt nu al voorop in creativiteit, finesse en terroir. Of je nu houdt van robuuste Highland-whisky’s of zachte Speyside-aroma’s – Italiaanse single malts bieden je een nieuw spectrum aan smaakbeleving, rijk aan lokale invloeden en wijntraditie.
Voor de echte liefhebber is dit hét moment om kennis te maken met deze verborgen parels uit de Dolomieten en daarbuiten
Probeer eens een Italiaanse single malt zoals PUNI Alba of Varda Amarone Cask – en ontdek zelf hoe elegant druivenhout en alpenlucht kunnen smaken. Laat ons weten welke jouw favoriet is!
Disclaimer
Geniet van whisky met mate. Deze content is uitsluitend bedoeld voor lezers van 18 jaar en ouder.
Recente Berichten
Vrijdagavond 4 juli stond weer volledig in het teken van whisky, want het Whisky Gilde kwam bijeen. Zoals altijd hadden we een leuke twist: iedereen kreeg een willekeurige letter toegewezen, waarmee...
De ultieme whiskyreis door Europa: ontdek de beste regio’s, distilleerderijen en ervaringen Europa is de bakermat van whisky. Hier ontstond de kunst van het distilleren, verfijnde het...