De kleur van Whisky

Welke kleur heeft whisky?

Amber is waarschijnlijk de meest genoemden kleur als het gaat om whisky.
En dat is niet onterecht. Het is ook niet voor niets dat Macallan één van haar whisky’s de naam amber heeft meegegeven (The Macallan Amber). Maar ook goud, geel en roest worden als kleur genoemd. Whisky is aan het begin van het proces doorzichtig. Juist door de rijping in het vat krijgt zij haar kleur. Het gebrande hout en een eventueel eerder gebruikt vat zoals een oud sherryvat geeft de uiteindelijke kleur aan de whisky.

De kleur van de whisky is een boeiend maar ook direct een gevoelig onderwerp.

Het whisky proces

Als we kijken naar het proces van het whisky maken zijn er grof gezien 5 stappen.
Proces van het whisky maken:

Stap 1 – Mouten
Stap 2 – Mashing
Stap 3 – Fermentatie
Stap 4 – Destillatie
Stap 5 – Rijping

Het product van stap vier is een transparante vloeistof. De whisky krijgt dus tijdens stap vijf de rijping haar kleur mee.

Duur van de rijping

Whisky wordt altijd gerijpt in vaten. De tijd dat een whisky in een vat rijpt is vaak heel verschillend. Er zijn per landen namelijk minimale leeftijden voor dat een distillaat zich whisky mag noemen. Voor Schotland is dit drie jaar.

Voor de Ierse (whiskey) is dit vijf jaar en voor de Amerikaanse bourbon minimaal vijf jaar of twee jaar mits de leeftijd wordt vermeld.

Tijdens de rijping krijgt de whisky haar kleur. Whisky zal dus door een langere rijping ook meer kleur krijgen. Er zijn whisky’s die ook echt na drie jaar worden gebotteld (in flessen tappen) maar veel whisky’s zijn ouder. Het is ook geen uitzondering dat de slijterij op de hoek flessen heeft staan die 10, 20 of meer dan 30 jaar hebben gerijpt. En dat heeft natuurlijk veel invloed op de kleur van whisky.

Maar het is niet zo dat je aan een de kleur direct de leeftijd kan zien. Er zijn namelijk nog veel meer factoren die van invloed zijn.

Het vat

Ook het vat zelf heeft direct invloed op de kleur. Niet alle whisky wordt namelijk in een zelfde soort vat gerijpt.

De Amerikaanse bourbon moet namelijk worden gerijpt op nieuwe eiken vaten om zich bourbon te mogen noemen. Echter worden deze vaten aan de binnenzijden grondig gebrand / verkoold.

Ook volgens de Canadese, Ierse, Japanse en Schotse wet moet whisky worden gerijpt op eiken vaten. Maar dit zijn vaak oude vaten. Een eiken vat wat nog niet is gebruikt noemen ze ook wel virgin oak (maagdelijk eiken) maar een virgin oak vat kan (en zal meestal) ook een zekere mate van branding aan de binnenzijde hebben.

Het spreekt voor zich dat de Bourbon industrie niet alleen een heerlijke drank aflevert maar door het éénmalig gebruik van de vaten ook een leverancier is voor de wereldwijde whisky industrie en zelfs leverancier is van vaten voor de rijping van wijn en bier (duvel).

Het ASB vat (American Standard Barrel) van 200 liter is waarschijnlijk het meest gebruikte moderne whiskyvat. En samen met zijn voorloper de Hogshead van 225 liter direct de twee belangrijkste vaten.

Om variatie in smaak, geur maar ook kleur te krijgen in whisky worden er ook vaten gebruikt die niet uit de bourbon industrie komen. Dit zijn dan vaak oude wijn, Cherry, Madeira, bourbon of rum vaten.

Over het algemeen zal whisky uit een Bourbon vat een gouden kleur aan een whisky meegeven en een Bordeaux (rode wijn) en rode kleur. De whisky rijpt meestal niet de gehele rijping op hetzelfde vat. Er wordt dan gesproken over een Finish.
Ook verschillen de vaten van bijvoorbeeld wijn, rum en bourbon in omvang. En ook dat heeft zijn invloed op de whisky.

Refill

Nog ingewikkelder wordt het wanneer we het hebben over een refill. Refill is het hervullen van een vat. Vullen we een oud wijnvat met whisky om een finish te geven is dit nog geen refill. Gebruiken we dit vat nogmaals voor het zelfde proces dan spreken we wel over een refill.

Heeft een wijnvat al eerder haar kleur en smaak afgegeven bij de rijping van whisky dan zal dit invloed hebben op de kleur die meegegeven zal worden aan het product van de refill.

Klimaat

Ook het klimaat heeft invloed op de kleur van whisky. Het milde klimaat zorgt voor lichte whisky met minder smaakverandering en vice versa.

KUNSTMATIGE KLEURSTOF E150A

En daar is hij dan de E150A ‘CARAMEL COLOURING’. Voor mij is whisky een beleving. Ik zoek een fles met een mooi verhaal om mee te nemen naar één van onze bijeenkomsten. We schenken de whisky in en ik vertel er wat over. Vervolgens kijken, ruiken en proeven wij de whisky. En dan praten we er nog eens over.

Smaakt een whisky niet, zit er geen geur aan, is er geen verhaal of ziet hij er uit als slappe thee dan beïnvloedt dat mijn mening nog al eens.

En ik ben niet de enige, en daarom geven distilleerderijen kleuren aan whisky mee. De whisky lijkt dan ouder, duurder en zeldzamer. ‘CARAMEL COLOURING’ heeft maar heel weinig met karamel te maken. Aan het extract wat toegevoegd wordt zit namelijk geen smaak al zijn de meningen daar over verdeeld.

Maar COLOURING gebeurd ook zodat de kleurharmonie van de whisky blijft bestaan. Het is natuurlijk belangrijk dat de smaak van de whisky (vrij) constant is. Maar het product moet dan ook nog eens de juiste kleur hebben. Ook dit is een (betere) reden om de whisky te kleuren.

E150 karamel is ook gelijk het enige wat toegevoegd mag worden aan de whisky. Wordt er bijvoorbeeld honing toegevoegd dan mag het eindproduct niet meer de naam whisky dragen.